تبادل نظرها با دیگر صاحبنظران و محققان در حوزه
دیپلماسی های سیاسی و سیاسی
اقتصادی
و تحلیلهای
حقوقی اساسی
از منظر علم
حقوق اساسی،
حقوق
بین الملل توسعه
و
حقوق
اقتصاد
بین الملل و توسعه
1)
دکتر سید مهرداد سیادت نسب :
آفریقای جنوبی قدرت
اقتصادی نوظهور
در قاره آفریقا
24/04/2016 = 1395/02/05
اگرچه آفریقای جنوبی به عنوان دارنده بزرگترین معدن سنگهای قیمتی چون طلا و الماس در جهان شهرت دارد، اما حتی اگر فقط یک ماندلا داشت، ارزش آن را داشت که هر چه بیشتر در مورد مردم این کشور و اوضاع سیاسی و اقتصادی آنها بدانیم. نلسون ماندلا، نماد همه رویاهای آفریقا، روزگاری در گوشه زندان و روزی نیز بر کرسی ریاست جمهوری آفریقای جنوبی نشست و اعلام کرد: میبخشم اما فراموش نمیکنم.
آموزه‌های او باعث شد که سیاه‌پوستان و سفیدپوستان در کنار هم به پایهگذاری رشد و پیشرفت کشور خود بپردازند و نوعی از نظام سیاسی را ایجاد کنند که تفاوتهای قومی و نژادی را در خود هضم کند.
در واقع آفریقای جنوبی ابر قدرت قاره آفریقا و پیشرفته‌ترین و صنعتی‌ترین اقتصاد این قاره است و با جمعیتی بالغ بر 54میلیون نفر، جزو اقتصادهای بزرگ و یک بازار نوظهور است (آفريقاي جنوبي عضو گروه بريكس و همچنین عضو گروه 20 G به عنوان 20 اقتصاد برتر جهان است) که با زيرساختهاي توسعه يافته، منابع معدني متنوع و غني، توليدات صنعتي قابل‌توجه در بخش‌هاي مختلف، موقعيت جغرافيايي ممتاز و بسياري ويژگي‌هاي ديگر در حال تبديل شدن به يكي از وزنه‌هاي اقتصادي و سياسي در سطح بين‌المللی و دارای استعداد بالای اقتصادی و جایگاه مساعد سیاسی در آفریقا و جهان است
این کشور توانسته با اجرای سیاست‌های کلان اقتصادی و تعهد به اقتصاد بازار آزاد، همچنین اقدامات مرتبط با اصلاحات تجاری و اتخاذ سیاست‌های رقابتی کردن فضای اقتصادی و تجاری و حمایت از تولیدات صادرات محور، اصلاح تعرفه‌ها، حمایت از صادرات دارای ارزش افزوده بالا، تسهیل شرایط دستیابی به منابع مالی، تصویب قوانین تجاری رقابتی و... اصلاحات قابل‌ملاحظه‌ای را در راستای تبدیل شدن به یک بازیگر مهم در سطح منطقهای و بینالمللی به انجام برساند.
آفریقای جنوبی در مجموع با داشتن 45درصد تولیدات معدنی، 40 درصد تولیدات صنعتی، 50 درصد انرژی و 25درصد تولید ناخالص ملی قاره سیاه، با توجه به اندازه اقتصادی کشور و نظام اقتصادی و تجاری آن و همچنین روند رو به رشد آن بعد از سقوط نظام آپارتاید و وابستگی نسبی اقتصادی و تجاری کشورهای همسایه‌اش به این کشور، اصولا دارای پتانسیلهای مناسبی برای تجارت خارجی در بخش‌های گوناگون بوده و بستری مناسب برای فعالیتهای اقتصادی است.
این در حالی است که ایران و آفریقای‌جنوبی طی 20 سال گذشته موافقتنامههای متعددی را برای توسعه روابط به امضا رساندهاند، اما میتوان گفت سطح روابط تجاری و اقتصادی میان دو کشور محدود بوده و روند صادرات ایران به کشور مذکور به‌رغم اینکه از 45 میلیون دلار در سال 1388 به 77 میلیون دلار در سال 1391 افزایش یافته، ولی به دلیل تشدید تحریم‌ها و مشکلات نقل و انتقال پول، در سال 1392 با 49 درصد کاهش به 39 میلیون دلار رسید و در سال 1394 به 23 میلیون دلار کاهش یافت که یکی از دلایل پایین بودن حجم تجارت و کاهش صادرات نسبت به سیاست‌های قبل را میتوان کاهش صادرات محصولات پتروشیمی در نتیجه تحریم‌ها و به تبع آن مشکلات نقل و انتقال پول ذکر کرد.
تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از کالاهای وارداتی آفریقای جنوبی از جهان و کالاهای صادراتی ایران به جهان، نشان می‌دهد پتانسیلهای صادراتی ایران به کشور مذکور شامل مواد پتروشیمی، روغن صنعتی، سنگ آهن و محصولات فولادی، سیمان، تجهیزات الکتریکی، روی، سنگ مس، تجهیزات پزشکی، سرب و... است که با عنایت به مزیت رقابتی موجود، در صورت برقراری خط کشتیرانی و تاسیس شعبه بانک، زمینه صادرات مصالح ساختمانی، لوازم خانگی، فرش، پسته، صدور خدمات فنی و مهندسی، دارو و بسیاری از اقلام مواد غذایی و... نیز وجود دارد.
در مجموع میتوان گفت به رغم نظر مساعد مسئولان و مقامات دو کشور درخصوص توسعه روابط تجاری و با عنایت به ظرفیت‌های فراوان همکاری در زمینه صنعت، معدن و گسترش فعالیتهای تجاری، حجم تجارت فعلی دو کشور به هیچ‌وجه متناسب با ظرفیت‌ها و توانمندیهای تولیدی و تجاری دوکشور نیست و پتانسیل افزایش حجم تجارت دوکشور بسیار بیشتر از وضعیت فعلی است. به علاوه با توجه به ادغام اقتصاد این کشور در اقتصاد جهانی و نقش‌آفرینی در این عرصه و افزایش نقش این کشور در معادلات جهانی و همچنین موقعیت استراتژیک این کشور به‌عنوان یک HUB تجاری و دروازه ورود به بخش بزرگی از بازارهای آفریقا، از این طریق میتوان به بازارهای کشورهای آفریقای زیر صحرا دسترسی پیدا کرد. (از جمله دسترسی به 14 کشور عضو SADC با جمعیتی حدود 250 میلیون نفر از طریق حمل و نقل زمینی و ریلی). ضمن اینکه توسعه روابط تجاری با این کشور فرصتهای بسیاری برای صادرکنندگان ایرانی و همچنین جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال تکنولوژی و دانش فنی برای کشورمان بهوجود می‌آورد.
خوشبختانه با روی کارآمدن دولت یازدهم، آفریقای جنوبی به یکی از اولویتهای دیپلماسی اقتصادی ایران تبدیل شده و سفرای فعال و با تجربه دو کشور با هدایت مناسب و هوشمندانه امور، گامهای موثری در مسیر توسعه همکاریهای مشترک برداشتهاند تا موتور افزایش حجم مناسبات تهران و پرتوریا روشن شود و شاهد تحول و تحرک بیشتری در مناسبات اقتصادی دو کشور باشیم (در اردیبهشت 1394 وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی در راس یک هیات بلندپایه اقتصادی و سیاسی برای برگزاری دوازدهمین اجلاس کمیسیون مشترک به ایران سفر کرد، در آبان ماه 1394 معاون رئیس‌جمهور در راس هیاتی بلند پایه به ایران سفر کرد و هم اکنون رئیس‌جمهور این کشور در راس یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی به ایران سفر میکند) که در واقع میتوان این موضوع را ناشی از اراده و علاقه‌‌مندی مسوولان دو کشور به تحکیم و توسعه روابط تجاری در فضای جدید بهوجود آمده تعبیر کرد و بر همین اساس میتوان گفت، ترسیم افق 2 میلیارد دلاری تجارت غیرنفتی، با توجه به ظرفیت‌های موجود از آرزوهای دست یافتنی است که باید دو کشور تمام تلاش خود را برای تحقق آن انجام دهند. البته اين نكته را نبايد فراموش كرد كه رقباي ما در منطقه در حال تلاش بوده و از هر ابزاري براي نفوذ در بازار مذكور استفاده مي‌کنند و هر روز درنگ در اين زمينه باعث از دست دادن فرصت‌هاي مناسب اقتصادي و سرمايه‌گذاري و پيش‌افتادن بيش از پيش رقباي ما در منطقه خواهد شد.
روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۷۴۸ تاریخ چاپ: ۱۳۹۵/۰۲/۰۵
ابراهیم عماد :
ضمن تشکر از جناب آقای دکتر سید مهرداد سیادت، بابت مطلب فوق که دارای نکات مهم اقتصادی و گویای برخی از مشکلات برای توسعه فعالیتهای دوجانبه علیرغم روابط صرفا سیاسی در سطح مناسب دو کشور بوده و هست. ولی رایزن محترم «اقتصادی» راه حلی برای توسعه فعالیتهای فعالین اقتصادی علی الخصوص بخش خصوصی کشور ارائه نفرموده اند. امیدوارم در یاد داشتهای آتی شان به ارائه راه حل نیز همت گمارند.
ضمن تشکر از جناب آقای دکتر سید مهرداد سیادت، بابت مطلب فوق که دارای نکات مهم اقتصادی و گویای برخی از مشکلات برای توسعه فعالیتهای دوجانبه علیرغم روابط صرفا سیاسی در سطح مناسب دو کشور بوده و هست. ولی رایزن محترم «اقتصادی» راه حلی برای توسعه فعالیتهای فعالین اقتصادی علی الخصوص بخش خصوصی کشور ارائه نفرموده اند. امیدوارم در یاد داشتهای آتی شان به ارائه راه حل نیز همت گمارند.
در راستای مطالب ایشان، ضروریست یادآوری نمایم، با توجه به ملاقات های حضوری که در طی ده سال گذشته با فعالین اقتصادی کشور آفریقای جنوبی و مخصوصا «مشاور محترم اقتصادی پرزیدنت ژاکوب زوما در دور اول ریاست جمهوری ایشان در فرانسه (در دو نوبت که توسط مدیر منطقه ی آفریقا در گروه کاری مون و سپس در انجمن همکاریهای اقتصادی بین الملی برای توسعه پایدار، برای مذکراه در زمینه
::::::::::«یک برنامه ریزی اساسی برای توسعه کشاورزی نوین در آن کشور» :::::::::::
معرفی شده بودند)، این حقیر از فرانسه (ضمن هماهنگی با شخص سفیر محترم وقت جمهوری اسلامی ایران در پاریس) نسبت به معرفی توانمندیهای فعالین اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با اولویت فعالین بخش خصوصی و معرفی یک تیم علمی کاربردی متشکل از فعالین تصمیم گیر و دست اندرکار تولید هر چهار بخش اقتصادی کشور (1-نهادهای عمومی غیر دولتی، 2-خصوصی، 3-تعاونی 4-دولتی) مخصوصا در زمینه برنامه ریزی زیر بنائی برای توسعه بخش کشاورزی آن کشور که مورد درخواست آن مشاور اقتصادی محترم بود، داشته ام، متاسفانه بلحاظ اجین شدن منافع بعضی از دست اندرکاران سیاسی آن کشور (آفریقای جنوبی) در فعالیت های اقتصادی صرف، برای ادامه حیات سیاسی شان، و بهانه انتخابات ریاست جمهوری ادامه آن مذاکرات به فرصت دیگری محول که هنوز آن مذاکرات از سر گرفته نشده است.
در این فاصله پس دریافت مشاوره حقوقی اقتصادی بین المللی و انتقال آن از ناحیه مشاور محترم اقتصادی محترم عالیجناب ژاکوب زوما، به مسئولین کشوری خود، متاسفانه گروه های مختلف دست اندرکار در سیستم دولتی آن کشور، بصورت پراکنده بدون هماهنگی با ایشان و یک برنامه ریزی منسجم در سطح کلان اقتصادی آن کشور، صرفا در راستای تقویت همان گروه های سیاسی اقتصادی خود (بعبارت دیگر ویژه خوار) مسافرتهائی به جمهوری اسلامی ایران داشته اند که رایزن محترم نیز به نحوی به مسافرتهای گروهی بعضی از آفریقائی جنوبی ها به جمهوری اسلامی ایران اشاره فرموده اند، و تا کنون ادامه دارد ......
ابراهیم عماد :
با توجه به ساخت فرهنگی اداری و فرهنگی اقتصادی تشکیلات اداری کشور آفریقای جنوبی، گذر از « دیپلماسی سیاسی اقتصادی » به « دیپلماسی اقتصادی » مستقل را میتوان بعنوان یکی از بنیادی ترین راه حلهای توسعه فعالیتهای (نه صرفا توسعه روابط سیاسی دولتها) دو جانبه آفریقای جنوبی و جمهوری اسلامی ایران، در نظر گرفت.
تا زمانیکه پدرخوانده ای بنام « دیپلماسی سیاسی اقتصادی » در عرصه اقتصادی کشورها (اعم از پیشرفته، نوظهور اقتصادی و در حال توسعه) حکمرانی کرده و میکند، حرف از «توسعه فعالیتهای اقتصادی مسئولانه حقوقی اقتصادی واقعی مخصوصا برای فعالین بخش خصوصی» در سطح کشورها و «دیپلماسی اقتصادی » در سطح بین المللی و «توسعه صرفا روابط سیاسی اقتصادی» با کشور آفریقای جنوبی بعنوان یکی از کشورهای نوظهور اقتصادی مطرح و دارای پتانسیلهای اقتصادی فراوان متاسفانه بلحاظ عدم بازبینی اساسی در «ساختار تشکیلاتی اداری سیاسی اقتصادی آن کشور» در زمان ریاست جمهوری پرزیدنت نلسون ماندلا و زمامداران بعد از ایشان تا کنون)، بسان حرکت در کوبر برای دستیابی به آب، و سرابی بیش نبوده و نخواهد بود.
انشالله با همیاری و همکاری فعالین واقعی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، و «برنامه ریزی اقتصادی مناسب» ( فارغ از پدرخوانده های دیپلماسی سیاسی اقتصادی ) ، ضمن تامین منابع مالی غیر دولتی بین المللی، برای پروژه ها در آن برنامه توسعه اقتصادی، میتوان برای توسعه فعالیتهای اقتصادی واقعی ( نه صرفا سیاسی اقتصادی ) بین فعالین اقتصادی ایرانی و آفریقای جنوبی مخصوصا توسعه بخش کشاورزی آن، گامهای مهمی برداشت.
24/04/2016 = 1395/02/05
مطالب مرتبط :
ابراهیم عماد :
پدرخوانده ای بنام دیپلماسی سیاسی
اقتصادی
